آنچه در این گفتار و در شماره دیگر این ماهنامه مورد بررسی ونقد قرار می گیرد بخشهایی از کتابهای تعلیمات دینی دوره دبستان است که پیرامون چهارده معصوم (علیهم السلام) نگاشته شده است. دشواری تدوین کتاب درسی در هر زمینه که باشد بر هیچ کس پوشیده نیست و آنچه ما از نواقص آنها برمی شماریم نه بدان علت است که به سختی کار ناآشناییم، بلکه چون معتقدیم ارائه اثری ماندگار بدون تحمل انتقادهای سازنده، ناممکن است. بدین مهم پرداختیم. ما خود را کوچکترین همکار مولفان و برنامه ریزان کتب درسی دانسته ایم که از دور به ناتوانی خویش اعتراف کرده وبا ابلاغ سلام و هدیه صفحاتی چند، در پیشگاهشان عرض اخلاص وارادت می نماییم. پیش از بیان ملاحظات سزاست که به پاره ای از ویژگیهای این کتابها اشاره کرد. نخست اینکه در کتابهای تعلیمات دینی دوره دبستان در هر سال، اصول دین (توحید، معاد، نبوت، امامت)، آداب و اخلاق و احکام مورد بیان قرار گرفته است و تنها به یک موضوع بسنده نشده و در هر بخش نیز سعی شده است مسایل از جوانب مختلف مورد توجه قرار گیرد. دیگر آنکه در معرفی پیامبر و امامان معصوم (علیهم السلام) تاحد امکان سعی شده است موضوعات طرح شده با مسایل عاطفی و اخلاقی در هم آمیزد و همین امر درس را شیرین تر و شخصیت مورد نظر رادوست داشتنی تر ترسیم می کند. مانند بیان مهربانی پیامبر یا امامان (علیهم السلام) باکودکان، مهمانی امام مجتبی(ع) و مستمندان، ترحم بر حیوانات. موضوع سوم اینکه: زبان فهم کودک از یاد برده نشده است ومفاهیم بلند به شیوه ای در خور فهم آنان بیان شده است. در این مجموعه نخست برخی ملاحظات کتابها و آنگاه پیشنهادهایمان را تقدیم می داریم.
گوشه هایی از ملاحظات در تعلیمات دینی سال دوم
(درس 26) سخن از مهربانی امام حسن(ع)به یک سگ است. می نویسد: حضرت چنانکه خود یک لقمه می خورد به سگ هم لقمه ای می داد و می فرمود: خدا این حیوان را دوست دارد، من چگونه چیزی بخورم و به او ندهم؟! هدف درس بیان موضوع مهربانی با حیوانات است ولی به نوعی ناپسندی مساله نگهداری سگ و گربه را که امروزه در غرب در حد نگاهداری فرزند و بلکه بیشتر از آن مورد توجه است، کاهش می دهد و آن را توجیه می کند. کودک می بینددر کشور خود او هر چند به ناروا چون سگ ولگردی در کوچه ای مشاهده می شود از سوی کودک سنگباران می گردد ولی در غرب درخانه ها به بهترین صورت رسیدگی می شود در آن صورت اگر منظورصحیح این درس را نفهمد می پندارد که شیوه غربیان صحیح تر از خودماست. حال آنکه در غرب نگهداری سگ و گربه و توجه به حیوانات،هر چند نمود «مهربانی » دارد، ریشه آن، بحران اخلاقی است. درغرب پدیده پرورش حیوان در خانه پس از زمانی رخ داد که نظام خانواده با آزادیهای جنسی متلاشی شد و فرزندآوری و محبت به اوو حفظ کانون خانواده، به طور کلی فراموش و بلکه پوچ پنداشته شد. آنان چون خود را با تلاشی خانواده، تنها دیدند و وفا و مهرفامیلی و خانوادگی در میانشان رخت بر بست ترجیح دادند به جای همسر و فرزند، حیواناتی را که به باوفایی معروف است همدم خودسازند و آن جز سگ نبود. افزون بر این، نگهداری حیوان در محیط خانه، با اصول بهداشتی سازگار نیست و چه بیماری ها که از همین راه به انسان سرایت می کند. از این رو سزاست که در پایان درس بدین موضوع اشاره کرد که مهربانی با حیوانات به معنی پرورش آنان در خانه نیست. به علاوه در زندگی معصومان (علیهم السلام) موارد متعدد دیگری وجود داردکه به حیوانات مهربانی شده و بلکه حقوق آنان ذکر گردیده، اماحیوان مورد نظر سگ نبوده است. از این رو مناسب تر آن بود که ازآن ماجراها نقل می شد.
]کتاب تعلیمات دینی، سوم دبستان
صفحه 18، درس هفتم (حضرت محمد، آخرین پیغمبر خدا) می نویسد: عبد المطلب از آینده محمد خبر داشت و از دانشمندان یهودی ومسیحی شنیده بود که پیغمبر بزرگی از مکه ظهور خواهد کرد. این متن از دو نظر دارای اشکال است:
